Musek ez dute txiklearekin globoak egitea gogokoen

Bizitza marrubizko txikle goxo bat mastikatzea denean. Edo tiobiboen ondoan saltzen dituzten azukrezko laino arrosen apar axolagabea. Bai, bizitzaren festa horrek dena sendatzen duenean. Den-dena, mon amour. Oh, mon Dieu! La vie en rose. Zenbat irauten du, baina, zure ahoan eztanda egiten duen marrubizko txiklearen zapore fresko horrek? Bizitzako une samurrak bezala, oso gutxi. Maitemintzean gertatzen den bezala. Enamoratzea ahoan marrubizko txikle hori sartzea baita. Zure maiteaz gehienera jota ere urte betez egongo zarelako itsu maiteminduta. Irrifar batekin lo hartzen duzula. Zure garunak ezin du biologikoki maitasunaren (eta gloria horren) kimika denbora gehiagoz sortu. Urte betez baino besterik ez. Eta horrek, txikleak bezala, zorion laburretarako diseinatuak izan ginela islatzen du. Ba al du abantailarik?

Zein da zure misioa bizitza honetan? Pozaren aparretan gaudenean ez diogu gure buruari hori galdetzen. Sufrimenduari zergati bat bilatzen saiatzen ari garenean aldiz, bai. Bizitu ditugun gozamenekin gertatzen ez den bezela, igarotzen ditugun sufrikarioei asko zor diegu. Gure misioaz hausnartzera eramaten gaituzte. Bizitzarekin sintonizatzen laguntzen digute. Benetan axola duenarekin bakarrik uzten gaituzte. Baina jakina, ez musutruk. Misio horiek azaleratzeko mina behar da bizitzan, mina. Tori txikle bat eta istorio labur bat kontatuko dizut. Bazen behin Jainkoarekin haserretu zen gizon bat. Bizitzaren bidean bere pausoen aztarnak begiratzen zituenean pertsona bakar batenak ikusten zituen. Zergatik ez zara nirekin egon nire nahigabean gehien behar zintudanean? Hori da Jainkoari leporatzen ziona. Ez zegoela bere presentzia jainkotiarra lekukotuko zuen pistarik bidean. Abandonatu egin zuela, alegia. Gehien behar ninduzunean nola abandonatuko zintudan, ba? Bide horretan ikusten dituzun aztarnak nireak dira bakarrik. Zureak ez dituzu bereizten nire besoetan sostengatzen zintudalako. Horrela gindoazen biok bide mingarrian. Hori erantzun zion Jainkoak.  

Beti liluratu izan nau istorio horrek. Eta baita artearen eta sufrimenduaren arteko harreman emankor eta misteriotsuak. Artisten patu zailek, bizitutako traumek edo edukitako adikzioek. Nola izan daiteke artean sufrimendua hain errentagarria? Ba minaz jotako artisten zerrenda amaigabea da. Artearen edo literarturaren historian zehar  paseo bat ematea besterik ez da behar hortaz jabetzeko. Eta paseoa aipatuta, El paseo idatzi zuen Robert Walser izan daiteke hau islatu dezakeen artistetako bat. Bi hamarkada baino gehiago Herisau izeneko sanatorioan bizi izan zen idazle bereziaz ari natzaizu. Eromenaren hatzaparretan bezala literaturaren alturetan ibili zena. Eta atsekabea zer zen ondo ezagutuko zuen Walser jaunak, kalanbre gozo bat ematen duten hitz batzuk idatzi zituen obra honetan. Sufrimenduak ausardiaz gainditu izanak sentiarazten du harroen gizakia. Hori esan zuen. Atsekabeak oparoak izan daitezkeela erakutsi zigun. Baina, jakina, bere neurrian. Krisiek ere dosi jakin bat behar dute sanoak izateko. Orduan bilakatzen da mina botika misteriotsuan.

Dosiak dosi, gure bizitza minaren eta plazerraren balantzan jarrita lehenengoak duinagoak egiten gaitu. Bai. Gogorra den arren, malkoek eta sakrifizioek gure onena ateratzen dakite. Are gehiago, min hori gure egiten dugunean ez diogu inori eman nahi. Gure altxorra baino ez delako. Bizitzako une erabakiorrenak emateagatik. Garena izatera ekarri digun musa izateagatik.  Horregatik,  krisirik gabeko bizitzek edo zamez arin doazen pertsonek ez dute pena merezi. Dosi egokian bada (eta hori eskatzea posible balitz?) ez dugu kontrakorik desiatu behar. Txikleen kimikak ez du inor konbentzitzen. Gure mihian hasi eta bukatzen den fantasia labur hori. Bere neurrian, sufrimenduaren kimikak hobeto egiten dio gizakiaren garunari. Bizitzari zerbait eskatzekotan, beraz, ez dezagun bizitza horren onena ateratzen lagunduko digun elixir hori ahaztu. Alegia, mina. Musek hori zurrupatzea dute gogokoen. Eta ez agian hainbeste txiklearekin globoak egitea.

Argazkia: Elliot Erwitt, 1952.